Epidural anestezi doğumların her iki şeklinde de (vaginal doğum ve sezeryan) başarı ile uygulanabilen bir anestezi şeklidir.
Bu anestezi şekli her iki doğum yöntemine ağrısız ve konforlu bir süreç sağlar. Bu yöntem ile birlikte kullanılabilen spinal anestezi genellikle sezeryanda kullanılan bir hızlı anestezi şeklidir. Bazen bu iki teknik kombine edilirler.
Uygulama şekli nasıldır?
Her iki yöntemde yani spinal ve epidural anestezide sırttan omurgalar arasından ince bir iğne ile girilerek anestezik ilacın uygun aralığa yapılmasına dayanan bir yöntemdir. Omuriliğe hiçbir şekilde iğne ucu temas etmez.
Riskleri nelerdir?
Bu uygulamanın hayati riski veya felç etme riski tecrübeli ellerde hemen hemen sıfırdır. Uygulamanın en fazla karşılaşılan yan etkileri uygulamanın hemen ardından annenin tansiyonunun ileri derecede düşmesi ve bulantı hissidir. Bunun için anestezi ekibi hazırlıklı ve tedbirli olduğu için sorun hemen çözülür.
Operasyon sonrası ortaya çıkan genellikle ikinci veya üçüncü günde ortaya çıkıp en fazla bir hafta sürebilen baş ağrısı sorunudur. Son yıllarda daha ince kalibreli iğneler kullanıldığı için daha az görülmektedir.
Bir diğer sorun (genellikle en sık karşılaşılan) epidural anestezi bloğunun oluşmaması, yani istenilen etkinin (ağrısızlığın) sağlanamaması nedeni ile sezeryanın genel anestezi ile yapılması gerekliliğidir.
Ne zaman uygulanır?
Normal doğum yapacak bir gebede rahim ağzı açılmasının ilk fazının (latent faz) tamamlanmasını takiben yani kasılmaların düzenli hale gelmesi (on dakikada üç cıvarında) ve rahim ağzı açıklığının dört santimetreyi bulmasını takiben, hızlı ilerleyecek olan aktif fazın başlaması ile epidural anestezi yapılır.
Güçlü rahim kasılmalarının ve rahim ağzının açıldığı bu ağrılı dönem çok konforlu ve ağrısız olarak atlatılır.
Rahim ağzı tam olarak açılınca gebenin ıkınmaları refleks olarak başlar bazen bunu algılamakta güçlük hisseder ise biz kasılmaların geldiğini söyleyip ıkınma ve bebeği itme döneminde anneye yardımcı oluruz.
Epidural anestezi doğumun ikinci fazının, yani bebeğin annenin ıkınmaları ile itilmesi fazının biraz uzamasına sebep olabilir. Bu durumda vakum uygulaması veya bebek başı pelvis çıkımına kadar inmemiş ve ilerlememiş ise sezeryan ile doğum gerekliliği ortaya çıkabilmektedir. Yine aynı epidural kateter ile sağlanan anestezi ile gebe sezeryan ile doğurtulur, operasyon ve sonrası dönem sıfır ağrı ile konforlu şekilde geçer. İlk saatlerde bacaklarda güçsüzlük olabilir bir süre sonra (4-8 saat) ayağa kalkıp yürümeye başlanır.